Tom 1: Rejestr pospolitego ruszenia ziemi ciechanowskiej z dnia 21 października 1621, oprac. Adam A. Pszczółkowski"I Polak zwycięzca, znużony głęboko,
Położy swój bardysz i zdrzemie.
Ej, lackie wy dzieci! turecką posoką
Mołdawską spluchaliście ziemię!"
Koło Chocimia przejeżdżałem wielokrotnie. Wreszcie w październiku 2018 r. znalazłem czas by spędzić tu kilka godzin, nawiedzić twierdzę, uczynić długi spacer po wałach obronnych.
Ten spacer natchnął mnie aby wreszcie wykonać pełną edycję rejestru pospolitego ruszenia ziemi ciechanowskiej, wykonanego dnia 21 października 1621 r. pod Sokalem, a idącego na odsiecz twierdzy w Chocimiu.
Pisałem o tym tutaj:
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1841182469253012&set=a.172865869418022Źródło to przechowywane w AGAD w Warszawie. Od 1996 r. jest udostępniane jedynie w formie wadliwego i ciemnego mikrofilmu. W 2015 r., dzięki uprzejmości Michała Kuleckiego, miałem możliwość samodzielnego wykonania zdjęc cyfrowych z oryginału.
Dzięki pandemii i lockdownowi zdołałem ten rejestr w całości przepisać i przetłumaczyć na polski. Bowiem znakomita większość tego teksu (w jakichś 95%) jest spisana po łacinie pismem nienachalnie czytelnym. W oryginale to ponad 100 stron.
Autorami całości są zapewne Wawrzyniec Radzimiński i Baltazar Sarbiewski (starszy brat najsłynniejszego w Europie polskiego poety, o którym to Baltazarze można poczytać w PSB tekst dezinformujący) - choć to autorstwo jest wyrażone wprost tylko w jednej partii.
Partie są zaś cztery - 1) rejestr właściwy z podziałem na chorągwie - kawaleria sąchocka, piechota sąchocka, oraz chorągwie mieszane 6 z powiatu ciechanowskiego i 7 z przasnyskiego, 2) rejestr maruderów, których odnaleziono pod Chełmem, 3) rejestr chorych odesłanych do domu w trakcie wyprawy, 4) rejestr szlachty ciechanowskiej, która dołączyła się do posposlitego ruszenia ziemi zakroczymskiej.
Rejestr obejmuje przedstawicieli wszystkich rodów gniazdowych ziemi ciechanowskiej, począwszy od tych zamieszkałych nieopodal Wisły koło Czerwińska - Zagórscy, Nieborscy, Grodzcy, a skończywszy na szlachcie przy granicy pruskiej - Rykowscy, Płoscy, Wasiłowscy, etc.
W dodatku nieco szlachty z ziem sąsiednich - zawkrzeńskiej, wyszogrodzkiej, zakroczymskiej, różańskiej, powiatu płońskiego.
Również trochę ubogiej szlachty z różnych zakątków Królestwa Polskiego, która za opłatą stawała do pospolitego ruszenia w imieniu wdów, sierot, kalek.
W końcu wozy bojowe miast królewskich - Ciechanowa, Przasnysza, Janowa.
Komu to adresowane?
Przede wszystkim taka publikacja w formie papierowej jest kierowana do mieszkańców i instytucji na teenie północnego Mazowsza.
A kto ma przodków spośród szlachty północnego Mazowsza - też niechaj się zgłasza.
A kto się interesuje historią wojskowości - zwłaszcza tej od Chocimia do Parkan - też niechaj się zgłasza.
Publikacja trafi nieodpłatnie (zgodnie z przepisami prawa) do głównych bibliotek w Polsce (17 egz. obowiązkowych), także do AGAD w Warszawie i kilku ważnych instytucji na Zachodzie i Wschodzie Europy.
Reszta będzie dostępna za odbiorem własnym
w dniu 20.11.2021 w Warszawie,
w dniu 28.11.2011 w okolicach Zielonej Góry.
Potem za wysyłką pocztową.
W sprawie szczegołów proszę o kontakt mailowy:
apszczol@wp.plDla powstania tej publikacji nie ucierpiał ani jeden grosz, pochodzący z kieszeni polskiego podatnika.
"Zbraczając we krwi piersi i pałasze,
Wzięliśmy sławę, czy w zysku? czy w stracie?
Czy wy, potomni, te przykłady nasze
Weźmiecie z dziadów i wnukom podacie?".
Oba fragmenty - to okolicznościowe wiersze Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, poświęcone bitwie chocimskiej 1621 roku.
EDIT - 186 stron, format B5 książkowy, oprawa miękka.
Wydawca: Związek Szlachty Polskiej.
Druk: Gutgraf, Olsztyn.
